Ta strona używa plików Cookies. Proszę zapoznać się z celem ich używania i możliwościami zmiany ustawień Cookies w przeglądarce. Polityka prywatności

Wczesna stymulacja rozwoju mowy dziecka


Stymulacja to inaczej pobudzanie jednostki do aktywności.

Istnieje takie przekonanie wśród społeczeństwa, że gdy dziecko pójdzie do żłobka bądź do przedszkola to się rozgada. Mówię tu o dzieciach, które mało mówią jak na swój wiek. A czy kiedykolwiek słyszeliście, że można stymulować niemowlę? że można w jakiś sposób wpłynąć na jego rozwój, a w późniejszym czasie na mowę? Otóż można zrobić wiele w tym kierunku, wystarczy tylko chcieć.

Najintensywniejsza plastyczność mózgu przypada do 2-3 roku życia.

Aby wykorzystać te możliwości, najistotniejsze oddziaływanie na niemowlęcia ma środowisko oraz otoczenie, w którym się znajduje. Jest to ważny argument do podjęcia wczesnej terapii, jeśli tylko zauważymy jakiekolwiek odchylenia od normy w rozwoju u dziecka.

Rodzic jest pierwszą osobą, która nawiązuje kontakt z dzieckiem jeszcze będąc w brzuchu mamy i to on może najwięcej z dzieckiem wypracować jeśli tylko tego chce. Czasem po prostu zwyczajnie nie jesteśmy świadomi, że można coś zrobić, a w dodatku w jaki sposób to robić.

Przyjmijmy jedną zasadę, której musimy się trzymać. Dziecko uczy się poprzez naśladownictwo. Gdy naśladuje powtarza nasz ruch, gest, dźwięk, emocje. Poznaje świat wszystkimi zmysłami. Aby prawidłowo i w odpowiednim czasie zaczęło mówić, trzeba oddziaływać na wszystkie zmysły dziecka, które mają wpływ na harmonijny rozwój. Zatem mowy musimy się nauczyć. Musimy czegoś posłuchać, coś zobaczyć, mieć możliwość dotknąć, powąchać, aby ocenić. Dziecko nie nauczy się mowy tylko gdy ma powtarzać słowa. Powiedz „mama, tata, baba. O! Powiedziałeś/aś mama! Pięknie! Powtórz” znacie te sytuacje? Jestem pewna, że każdy z nas miał taką. Może mniej lub bardziej świadomie, ale miał. Każdy z nas czeka na słowa wypowiedziane przez dziecko, a gdy tylko je wypowie, chcemy usłyszeć je jeszcze raz. Oczywiście, każde słowo jest ważne, z każdego się cieszymy, jednak musimy pamiętać czy chcemy, aby wypowiedziane słowa były używane przez dziecko czy tylko powtórzone i zapomniane.

Podam Wam krótki przykład: zakuj, zdaj, zapomnij, znacie to? Gdy uczyliśmy się chociażby do sprawdzianu, wiele informacji, które trzeba było po prostu zdać, uczyliśmy się na pamięć, byleby zdać. Inaczej jest, gdy byliśmy gdzieś w terenie, mieliśmy możliwość poznać, zobaczyć, a później chętnie o tym opowiadaliśmy przy odpowiedzi ustnej. Do czego zmierzam? My dorośli mamy to samo, jeśli coś nas zainteresuje-zapamiętamy, inaczej ucieka informacja w niepamięć. Z dziećmi jest tak samo i ich nauką mowy. Interesujące? To zapamiętam.

Zmysłem, który jest najbardziej rozwinięty po porodzie u dziecka, choć nie w pełni dojrzały, jest zmysł dotyku i słuchu. Wzrok jest zmysłem, na który musimy poczekać, aby zaczął dojrzewać. Możemy mu też troszkę pomóc pokazując dziecku m.in. kontrasty biały-czarny, najlepiej gdy są w ruchu.

fbe37180-78ed-11e9-acc3-d74ecfbb794d
c0fd3500-78ee-11e9-acc3-d74ecfbb794d
94469000-78ef-11e9-acc3-d74ecfbb794d

Do stymulacji percepcji wzrokowej wykorzystujmy kontrastowe karty

Miesięczne dziecko powinno zaczynać skupiać wzrok na twarzy rozmówcy. Tak! Już miesięczne niemowle zdobywa umiejętności! Jako dopełnienie tego zobaczycie uśmiech na jego twarzy. U nas pojawił się nieco szybciej i u każdego dziecka dana umiejętność przyjdzie w swoim czasie, ale uwierzcie... dla mnie jak i dla każdego rodzica to nagroda i nagle nieprzespane noce idą w niepamięć :)

Więc jeśli można by jakoś pomóc to osiągnąć, to czemu nie spróbować?

Do stymulacji tej umiejętności wystarczy, że przed własną twarzą umieścimy owal czarny, biały bądź czerwony (każdy na osobnym kartonie) i przed twarzą dziecka w odległości ok. 15 cm zatrzymujemy, a następnie zabieramy, odsłaniając własną twarz. Można również wykorzystać do tego kontrastowe obrazki, np. szachownicę czarno-białą, czarną spiralę na białym tle. Ćwiczenie powtarzamy kilka razy. Lepiej krócej, a częściej w ciągu dnia, niż raz a długo. Oczywiście u tak małego dziecka zabawy takie nie powinny przekraczać 5 minut, aby nie zafundować mu namiar bodźców.

bc0ac4d0-78ef-11e9-acc3-d74ecfbb794d

Nauka skupiania i koncentrowania wzroku dziecka na naszej twarzy

Innym ćwiczeniem jest wymawianie melodyjnym głosem samogłosek, zmieniając natężenie głosu oraz melodyjność. Stymulacja powinna być nieco głośniejsza od codziennej rozmowy z domownikami. Aby maksymalnie wykorzystać ćwiczenie, możemy pomalować usta na czerwony kolor. Z czasem możemy oddalać się od dziecka, aby sprawdzić czy podąża za nami wzrokiem.

Oprócz percepcji wzrokowej oczywiście wspieramy również percepcję słuchową. Stojąc z boku dziecka dzwonimy dzwoneczkiem, grzechotką. W czasie tych zabaw powinniśmy zaobserwować wstrzymanie nieskoordynowanych ruchów u dziecka.

Warto pamiętać o czytaniu rytmicznych wierszyków.

728dae10-78f1-11e9-acc3-d74ecfbb794d

Do czytania polecam serię Urszuli Kozłowskiej

Uwierzcie, że ja też świadania jadam na raty, a kawę biorę na wynos do wózka na spacer, więc zapewne pomyślicie "kiedy mieć czas na czytanie, w wolnej chwili to bym się zdrzemnęła" prawda? Ja czytam zawsze po karmieniu i przewijaniu, takim wiecie, kiedy kończy się noc, a zaczyna dzień, lepiej o godzinie nie wspominając... :) Wtedy moje dziecko ma fazę aktywności. Czasem nasze czytanie trwa trzy minuty, czasem zaskakująco dłużej i dotrwamy do końca, ale jest! I wtedy wykorzystuję ten czas maksymalnie z niemowlakiem.

Oprócz czytania, śpiewajmy. Ja osobiście swojemu dziecku gram i jednocześnie śpiewam podczas kolejnej aktywnej jego chwili. Oswajam go dzięki temu z intonacją, a przecież piosenki są tak samo rytmiczne jak i wierszyki. Grałam i śpiewałam również gdy byłam w ciąży. Wyprzedzając myśli... niecierpie śpiewać i nie umiem pomimo, że z wykształcenia jestem pedagogiem i logopedą.

cadf4a60-7cca-11e9-95d8-1b04ad2e8e64

Ważne, aby stymulować raz z jednej, raz z drugiej strony, czyli mówić raz do jednego, raz do drugiego ucha.

Pochodzenie i oddalanie się (szczególnie w obcasach, co daje nam mocniejszy akcent) jak i ze sprzętem np. suszarką, odkurzaczem jest świetnym ćwiczeniem słuchowym.

W trzecim miesiącu życia dziecko zaczyna reagować mimiką na twarz dorosłego, choć oczywiście może pojawić się to szybciej. Jest to bardzo ważna umiejętność, ponieważ reakcje mimiczne w kontakcie z dorosłym to nic innego jak pierwsze komunikaty. Możemy zacząć łączyć zabawy słuchowe i wzrokowe, żeby nauczyć dziecko posługiwania się mową. Dobrą zabawą jest podejście i oddalenie od łóżeczka, gdzie leży dziecko wołając je. Następnie wyjście do drugiego pomieszczenia również wołając dziecko i spowrotem podejście do łóżeczka mówiąc do dziecka po imieniu.

A poza tym wszystkim... jest jedna i najważniejsza zasada: mówić, mówić i jeszcze raz mówić do dziecka. Cały czas. O wszystkim co robimy, jak spędziliśmy dzień, już odkąd pojawi się na świecie. Niech to Wam wejdzie w nawyk. Mimo, że macie wrażenie, że mówicie sami do siebie. Miejcie świadomość, że robicie to dla swojego dziecka, z czasem to zaprocentuje. Również naśladowanie dźwięków wydawanych przez dziecko jest bardzo ważne. Daje to poczucie pierwszej, wspólnej rozmowy.

Żadne zabawka, żadna pomoc nie może zastąpić człowieka. Tylko w kontakcie z drugim człowiekiem uczymy się interakcji, twarzą w twarz. A w trakcie dnia jest takich okazji mnóstwo, jak np. podczas przewijania, kąpieli, przy noszeniu, po karmieniu... tylko trzeba się w tym odnaleźć.

Nie podkładaj dziecku na siłę grających zabawek, tylko po to, aby go czymś zająć. Takie "uspokojenie" jest chwilowe. Później dziecko może okazać się niespokojne z nadmiaru bodźców. Dlaczego wspominam o "grających" zabawach? O skutkach ich nadużywania piszę we wcześniejszym artykule >>>KLIKNIJ TUTAJ<<<

Bądź z dzieckiem i dziecka. Ty, nie przedmiot czy zabawka.

Zaspakajajmy potrzeby noworodka/niemowlaka, nie zapominając o sferze emocjonalnej. Gdy dziecko chce być noszone - noś, przytulaj, reaguj na jego potrzeby. To nie jest tak, że „przyzwyczaimy”. Za chwilę ten nasz niemowlak wyrośnie i nie będzie już tylu przytulasków :) Poza tym daje mu to poczucie bezpieczeństwa, bliskości, ciepła i komfortu.

Chciałabym tu podkreślić coś ważnego. To, w jaki sposób czujemy się ze sobą, przekłada się na relacje z innymi. Zatem... wypoczęty i uśmiechnięty rodzic to najlepsze co może być dla dziecka. Nie zapominajmy w wirze obowiązków i codziennej rutynie o sobie i własnych potrzebach. Zacznijmy od siebie, a dopiero później wymagajmy od innych.

Świetnym sposobem na nawiązanie bliskiej więzi jest masaż Shantala. Warto spróbować!

Na odpowiedni rozwój dziecka ma również jego prawidłowy rozwój motoryczny. Warto tu zadbać o jak najczęstsze układanie niemowlaka na brzuchu (na twardym podłożu, np. na macie, piance, nie na łóżku czy materacu) oraz o właściwą pielęgnację podczas codziennych czynności. Można połączyć powyżej wymienione zabawy np. z przewijaniem dziecka, pamiętając o zasadzie „raz z jednej, raz z drugiej strony".

4568e400-7cce-11e9-95d8-1b04ad2e8e64
46ab7620-7cce-11e9-95d8-1b04ad2e8e64

Układanie na brzuchu od urodzenia

Korzystamy z piankowej maty Playspot, Skip Hop.

Dzięki temu możecie zauważyć samodzielne przekładanie głowy przez mojego syna z jednej strony na drugą w leżeniu na brzuchu będąc jeszcze noworodkiem. Gdy miał około dwa tygodnie, dana umiejętność się pojawiła.

Dbajcie o to, aby dziecko poznawało swoje ciało, po to, by mogło zacząć dostrzegać, że ma części ciała, że jest osobną jednostką, nie całością połączoną z mamą. Tu świetnie spisują się zabawy typu wierszyki masażyki, palszukowe zabawy.

A oto kilka propozycji:

Powitanie

Gdy się rączki spotykają, to od razu się witają (podanie dłoni).

Gdy się kciuki spotykają, to od razu się witają (kciuk dotyka kciuk).

Gdy się palce spotykają, to od razu się witają (palce jednej dłoni dotykają palce drugiej dłoni).

Można dołożyć tu każdą część ciała.

Pieski

Wszystkie pieski spały (zaciśnięta dłoń).

Pierwszy obudził się ten mały (otwieramy mały palec).

Mały obudził średniego, który spał obok niego (otwieramy drugi palec).

Gdy średni już nie spał, to duży też przestał (otwieramy trzeci palec).

Trzy pieski się bawiły, czwartego obudziły (otwieramy czwarty palec).

Cztery pieski szczekały, piątemu spać nie dały (otwieramy kciuk i machamy całą dłonią).

Auto

Auto do myjni przyjechało, bo się umyć ładnie chciało.

Umyto: Pierwsze koło podstawowe (głaszczemy mały palec), drugie koło podstawowe (głaszczemy drugi palec), trzecie koło podstawowe (głaszczemy trzeci palec), czwarte koło podstawowe (głaszczemy czwarty palec), piąte koło zapasowe (głaszczemy kciuk).

Rzeczka

Płynęła sobie rzeczka (palcem rysujemy dziecku na plecach krętą rzeczkę), świeciły dwa słoneczka (rysujemy dwa słoneczka z promieniami), idą konie (wszystkimi palcami delikatnie uderzamy o plecki dziecka), przeszły słonie (uderzamy delikatnie pięściami), spadł deszczyk (bardzo delikatnie dotykamy wszystkimi palcami plecki od góry do dołu), przeszedł Cię dreszczyk? (łaskoczemy dziecko w kark)

Stonoga

(W miejscu kropek należy wstawić imię dziecka, pokazujemy części ciała dziecka o których mówi wierszyk.)

Idzie idzie stonoga, a tu ... noga.

Idzie idzie malec, a tu ... palec.

Idzie idzie koń, a tu ... dłoń.

Idzie idzie krowa, a tu ... głowa. a na końcu leci kos, a tu ... nos.

Aby było nam wesoło

(W czasie tej zabawy pokazujemy dokładnie to czym mowa w wierszyku i wstawiamy imię dziecka)

Aby było nam wesoło, masujemy swoje czoło. Raz i dwa, raz i dwa, ładne czoło ... ma! Teraz oczy, pod oczami, i pod nosem, pod wargami. Język w górę, raz i dwa, ładny język ... ma. Uśmiech - ryjek, uśmiech - ryjek, zaraz buzia się ożywi! Raz i dwa, raz i dwa, ładną buzię ... ma! Pogładź główkę, tylko... swoją! brodę, nosek oraz czoło. Poszczyp teraz swoją twarz, popatrz na mnie, czy mnie znasz? Powiedz: tata, mama, lala, zanuć lali: la- la- la- la. Otwórz buzię, zamknij ładnie, bo Ci mucha w gardło wpadnie! W buzi język i ząbeczki, tam wpadają cukiereczki! Otwórz buzię, zamknij oczy! Zaraz tam cukierek wskoczy! Raz i dwa, raz i trzy! Czy to ... jesteś Ty?

A na koniec piosenka, którą pamiętam jak Pani w I klasie codziennie nam śpiewała, a my całą klasą chodziliśmy dookoła stołów i pokazywaliśmy, interpretowaliśmy każde jej słowo ruchem. Fakt, jest ona dla starszych dzieci, bo dołączamy tutaj ruch, ale... śpiewać można zawsze i wszędzie maluszkowi, a wręcz nawet jest to wskazane :)

Krasnoludki

Były raz sobie cztery krasnoludki (pokazujemy 4 palce). Jeden mały, a drugi malutki (na dużego podnosimy rękę w górę, na małego rękę w dół). Trzeci leciutki jak skrzydła motylka (łapiemy się rękami za ramiona i wymachujemy). Czwarty cieniutki jak szpilka (pokazujemy najmniejszy palec dłoni). Poszły do lasu cztery krasnoludki (maszerujemy). Jeden mały, a drugi malutki (na dużego podnosimy rękę w górę, na małego rękę w dół). Trzeci leciutki jak skrzydła motylka (łapiemy się rękami za ramiona i wymachujemy). Czwarty cieniutki jak szpilka (pokazujemy najmniejszy palec dłoni). Zobaczyły wilka cztery krasnoludki (robimy „lornetki" z dłoni). Jeden mały, a drugi malutki (na dużego podnosimy rękę w górę, na małego rękę w dół). Trzeci leciutki jak skrzydła motylka (łapiemy się rękami za ramiona i wymachujemy). Czwarty cieniutki jak szpilka (pokazujemy najmniejszy palec dłoni). Uciekają z lasu cztery krasnoludki (biegamy w miejscu). Jeden mały, a drugi malutki (na dużego podnosimy rękę w górę, na małego rękę w dół). Trzeci leciutki jak skrzydła motylka (łapiemy się rękami za ramiona i wymachujemy). Czwarty cieniutki jak szpilka (pokazujemy najmniejszy palec dłoni).



Więcej wierszyków i przykładowych zabaw możecie znaleźć w m.in. w poniższych pozycjach Wydawnictwa Harmonii:

22d92eb0-92a1-11ea-b29e-27fb3d99c2f5





Jeśli Wam się podobało i czekacie na więcej dajcie znać w komentarzu!

Zapraszam Was również na mój profil na Facebooku i Instagramie :)



Bibliografia:

  • Jagoda Cieszyńska, Marta Korendo – Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka od noworodka do 6. roku życia.
  • Jagoda Cieszyńska – Słuch - neurologiczne podstawy rozwoju poznawczego.
  • Agata Dębicka-Cieszyńska, Jagoda Cieszyńska - Stymulacja rozwoju funkcji poznawczych w wieku niemowlęcym.


  • Data utworzenia: 18 maja 2019, 00:43
  • Kategoria: brak
  • Tagi:

Kontakt

  • 82-300 Elbląg
  • Poland
Media społecznościowe:

Wyślij wiadomość