Dziś chciałabym napisać kilka słów o tym, z czym postrzegana jest praca logopedy, o pracy nad artykulacją. Jest to trudny temat, zarówno dla początkującego jak i doświadczonego logopedy, gdyż mimo, że o wadach wymowy możemy poczytać w literaturze, uczymy się o nich na studiach i praktykach zawodowych, to jednak szybko w pracy weryfikujemy, że ta cała klasyfikacja wad nie jest wcale taka oczywista. Jeśli patrzymy na całościowy rozwój dziecka w terapii logopedycznej, bardzo szybko dostrzegamy inne, różne nieprawidłowości, które jak się okazują są prioretytowe, a wada wymowy to "wierzchołek góry lodowej" w całym procesie terapii. Czy wiesz czym jest dyslalia?
Wady wymowy określane są w terminologii logopedycznej mianem dyslalii. Dyslalia jest symptomem zaburzenia rozwoju mowy dotyczącym tylko jednego aspektu języka, a mianowicie artykulacyjnego (H. Rodak).
Dyslalia to zaburzenia realizacji fonemów o ściśle określonej etiologii (tj. pochodzenia obwodowego). Zaburzenia te mogą przejawiać się zniekształceniem (deformacją), dźwięków mowy, ich zastępowaniem (substytucją) bądź opuszczaniem (elizją), co powoduje, że w efekcie brzmienie odbiega od ogólnie przyjętej normy wymawianiowej (G. Jastrzębowska).
Obecna sytuacja związana z pandemią powoduje, że rodzice muszą pracować z dziećmi w domu jeszcze więcej niż dotychczas, więc w głównej mierze dla Was, drodzy rodzice, jest ten artykuł, abyście wiedzieli czego szukać, gdy wkradnie się nuda podczas ćwiczeń :)
Logopeda wywołuje głoskę i co dalej? Czasem bywa, że dana głoska bardzo szybko "wskoczy" do mowy spontanicznej i nie musimy przechodzić z dzieckiem przez wszystkie etapy terapii logopedycznej. Ale jednak częściej jest tak, że wywołaną głoskę musimy ćwiczyć w różnych kombinacjach i aby wprowadzić ją do mowy spontanicznej potrzeba nam codziennych ćwiczeń. Niestety logopeda nie jest w stanie w tak dużych ilościach przeprowadzić ich z dzieckiem w gabinecie. Tu potrzebna jest praca w domu.
Pokażę Wam w takim razie co sprawdza mi się w pracy.
Zacznijmy od utrwalania głoski w sylabie.
Z czystym sumieniem polecam Wam zestaw Logotomów Wydawnictwa WIR, który zawieraja ćwiczenia do utrwalania głosek w sylabie.
Ta pomoc z kolei przeznaczona jest do nauki czytania, ale uważam, że świetnie nadaje się również do utrwalania danej głoski w sylabie.
Zobaczcie jakie piękne wydanie! Te kolory i ilustracje!
Świetnie inspiruje do tworzenia własnych ćwiczeń!
Następnie przejdźmy do utrwalania w wyrazie.
Moje ukochane PUS-y, kto ich nie zna - naprawdę polecam!
Do każdych książeczek Wydawnictwa Epideixis potrzebne są kontrolne klocki, które widać na poniższym zdjęciu.
Poniżej pokazuję zeszyty ćwiczeń różnych wydawnictw, które przeprowadzą Was przez etap wywołania i utrwalenia głoski.
Na końcu mamy zdania i mowę spontaniczną, choć doświadczenie pokazuje mi, że nie zawsze regułą jest zaczynanie pracy od utrwalenia w sylabie wywołanej głoski.
Sprawdzi się dla dzieci samodzielnie czytających.
Na koniec jedno wielkie "ALE". Aby wypracować poprawną artykulację, konieczna jest prawidłowa percepcja słuchowa, w tym słuch fonemowy, który odpowiada za słyszenie różnic pomiędzy brzmieniem głosek podobnych.
Jeśli Twoje dziecko zamienia głoskę np. k na t, sz na s itd., potrzebne są ćwiczenia różnicowania słuchowego tych głosek!
Zestaw Trzy Szeregi Wydawnictwa Wir jest nowością na rynku. Są to ćwiczenia słuchu fonemowego dla głosek szeregu syczącego, ciszącego i szumiącego.
Znajdują się w nim warianty dla czytających i nieczytających dzieci.
To co pokazałam wyżej to tylko ćwiczenia, karty pracy. Pamiętajmy, że dziecko najszybciej uczy się w działaniu, poprzez ruch, nie przy stoliku wypełniając polecenia. Warto zainspirować się do ćwiczeń i na ich podstawie szukać własnych rozwiązań, bawiąc się przy tym np. w sklep czy układając klocki.
A na koniec udostępniam Wam moje karty pracy do pobrania:
Różnicowanie słuchowe dla głosek:
Bibliografia:
A. Sołtys-Chmielowicz, Kraków 2016
H. Rodak-Terapia dziecka z wadą wymowy, Warszawa 1992
G. Jastrzębowska, T. Gałkowski - Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Opole 1999
Skorzystasz z moich kart pracy? Zostaw komentarz, będę wiedzieć, że ten wpis był przydatny.
Zapraszam Was również na mój profil na Facebooku i Instagramie :)